Author: Tuncay Şəhrili

Nəzakət Eminqızının doğum günüdür!

No Comments

Salam olsun, Dostlar! Bu gün N.Nərimanov irsinin yorulmaz araşdırmaçısı, “Tərəqqi” medallı “İlin Müəllim”, fəal ictimai xadim və nəhayətdə “Yazarlar” jurnalın onurğa sütunu Nəzakət Eminqızının ( Nəzakēt Kərimova Əhmədiva , Nəzakət Kərimova Əhmədova ) doğum günüdür! Şad günü münasibətilə onu təbrik edir, qarşıdakı bütün həyat və fəaliyyətində bolluca yaradıcılıq uğurları arzulayıram! Var olun! Allah Sizi qorusun! Nə yaxşı ki, varsınız!!!
Hörmətlə: Zaur Ustac

Categories: ZAUR USTAC

Mina Rəşid təltif olunub

No Comments
  • Bu gün “Vətən səsi” saytının əməkdaşı Mina Rəşid Dünya Azərbaycanlılarının Mədəniyyət Mərkəzi İctimai Birliyi tərəfindən Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafında göstərdiyi xidmətlərə görə fəxri diplomla təltif edilib.

Mina xanım həmçinin “Mustafa Museyiboğlu-70” layihəsində resenziya müsabiqəsi üzrə 3-cü yeri tutduğuna görə “Yazarlar” jurnalı tərəfindən İsa Muğanna adına diplom və pul mükafatına layiq görülüb.

Həmkarımızı təbrik edir, ona daha böyük uğurlar arzulayırıq.

SEVDA       

Uğurlarınız bol olsun, Mina xanım! Təbrik edirik!

Categories: ZAUR USTAC

Bu gün Səlim Babullaoğlunun doğum günüdür!

No Comments

Harada kitab, ədəbiyyat, incəsənət, mədəniyyət adına bir layihə varsa, Səlim Babullaoglu imzası mütləq orada var! Mənə görə bunlardan ən möhtəşəmi, hələ də sönməz ulduz kimi parlayanı (bu layihənin bəhrələrini hələ uzun illər çoxlu nəsillər dadacaq və bərəkətindən faydalanacaq) “Atv kitab” – “Parlaq imzalar” olub… Bu gün əlavə təqdimata ehtiyacı olmayan Səlim Babullaoğlunun doğum günüdür! Şad gününüz mübarək, əziz və gözəl insan! Hər yeni saat, yeni gün, yeni il, uğur gətirsin inşəAllah! Başdan ayağa söz adam, şeir adam, kitab adam! Allah can sağlığı versin!!!
Hörmətlə: Zaur Ustac

Categories: ZAUR USTAC

Adil Məmmədov. Əlli milyonluq sıralardan görünən imza

No Comments
Pərviz Yəhyalı

Əlli milyonluq sıralardan görünən imza

Pərviz Yəhyalı imzası əlli milyonluq Azərbaycan xalqının sıralarından bu gün aydın şəkildə görünür. Bu parlaq imza sadə və eyni zamanda çox möhtəşəmdir. Bəli, bu imza sahibi iddialıdır, dünyanı dəyişməyə, təkcə öz mənsub olduğu, canından əziz bildiyi xalqı üçün yox, eləcə də bütöv bəşəriyyət üçün, sülh üçün, əminamanlıq üçün.
Haqqında söhbət açdığımız insan təbiətən təvazükardır. Onun həyat yoluna, fəaliyyətinə nəzər salanda hansı sahəni qabartmaq istəsən bir az çətinə düşürsən. Haradan başlayasan deyə. O, hələ ilk gənclik illərində fəth etdiyi müəllimlik zirvəzindən, bu zirvəyə gedən yoldakı əzmkarlığından söhbət açmağı əvvələ salmaq daha yaxşı olardı. Pedaqiji fəaliyyətinin ilk illərində, elə ölkə pedaqoji ictimyiyətinin rəğbətini qazanmış, çoxsaylı uğurlara imza atmışdır. Təkcə bir faktı demək kifayyətdir ki, Pərviz müəllim ölkədə üç dəfə (2001,2003, 2008-ci illər) “ ilin ən yaxşı” müəllimi müsabiqəsinin qalibi olmuş yeganə pedaqoqdur.

Təbii ki, onun naliyyətləri həmişə təqdir olunmuş və layiq olduğu qiyməti aldıqda da bir ilkə imza atmışdır. Belə ki, Pərviz Yəhyalı ölkə prezidenti tərəfindən “əməkdar müəllim” fəxri adını alan ən gənc müəllim kimi də tarixə düşmüşdür. Burada onun çoxsaylı təltif və mükafatlarını sadalamaq fikrindən uzağıq. Lakin Pərviz müəllimin bütün pedaqoji fəaliyyətinə güzgü tutacaq bir deyimlə kifayətlənəcəyik. Onu öz düşüncəsindən süzülən aforizmi həm də bu günümüzlə necə də səsləşdiyinə isə bəşəriyyətin bütün tərəqqipərvər insanları yəqin ki razılaşar. Pərviz müəllim deyir: “ Bəşətiyyət hansı inkişaf mərhələsində olursa olsun, müəllimlik bütün zamanların ən lazımlı peşəsi olaraq qalacaq”. Bu yerdə onun daha bir aforizmini yazmaq yerinə düşərdi. “ Məktəb mənəvi zənginliyə açılan pəncərə, müəllimsə o pəncərədən doğan günəşdir ki, hərarətindən daim körpə qəlblərinə nur ələnər”
Pərviz Yəhyalı həm də istedadının ziyasını jurnalistikadan da əsirgəməmişdir. Elə əmək fəaliyyətinə də ilk gənclik illərində jurnalist olaraq başlamışdır. Onun özünəməxsus publisist yazı manerası var. Oxucusunu sözlərinin sehrində hadisələrin iştirakçısına çevirmək qədər ovsunlaya bilməsi bacarığı var. Yeri gəlmişkən Pərviz Yəhyalı ritorika məziyyətlərini mükəmməl bilən bənzərsiz natiqlik qabiliyyəti ilə də seçilir. İstənilən auditoriyanı ram edib, həqiqəti insanların eşitmək istədiyi tərzdə çatdırmaq bacarığına sahibdir. Onun yurd sevgisi, vətən təəssübkeşliyi, bayraq müqəddəsliyi, and yerimiz şəhidlərə ehtiramı, tarixlərdən boylanan haqq səsimizi dilə gətirən natiqliyini bir hayqırtılı cəng melodiyasına bənzətməmək mümkün deyil.

Pərviz Yəhyalının nitqləri, publistik yazıları folklordan qaynaqlanan elementlərlə zəngindir. Bu da səbəbsiz deyil. O tarixçi-etnoqraf kimi kənd-kənd, oba-oba gəzib materallar toplayır, araşdırmalar aparır. Bir etnoqraf kimi mənəvi mədəniyyət məsələlərini tədqiq edir. Müxtəlif nüfuzlu elmi jurnallarda işıq üzü görən onlarla elmi məqalələrinin tətqiqat obyekti bir qayda olaraq doğma diyardır.
Pərviz Yəhyalı elimi yaradıcılığını mümkün qədər qısa formada yazmağın yolunu düşünərkən qarşımdakı onun haqqında yazılmış bir oçerkdən sitatı olduğu kimi verməyi məğbul bildim.
Pərviz Yəhyalının elmi məqalələri elmi üslub qaydaları çərçivəsinə sığmır, lakin eyni zamanda onun dili kütləvi seriyadan da deyil. O, bacardıqca dərinə nüfuz edir, tədqiq etdiyi predmeti yazdığı sətirlərdə canlı şəkildə göstərir. Sanballı elmi məqalələrini mən həmişə elmdə hadisə hesab etmişəm. Vəli Əliyev Tarix Elmləri doktoru AMEA müxbür üzvü, professor.
Təəssüf ki, Pərviz Yəhyalı haqqında görkəmli elm xadimlərinin söylədiyi fikirlərin hamısını bu kiçik yazıda vermək olmur.
Haqqında söz açdığımız insanın ədəbi yaradıcılığı isə tənqidçilərin və oxucuların diqqətindən yayına bilməz. İlk hekayəsi “ Qaymaq dadı” nı qələmə alanda 17 yaşı olub. 2008- ci ildə istedadlı nasir kimi onu respublika Yazıçılar birliynə üzv qəbul ediblər. Əsərləri rus, gürcü, eston dilinə tərcümə edilib. Onun özünəməxsus yazı təhkiyəsi var. 

Hətta Pərviz Yəhyalı yaradıcılığına yaxından bələd olan oxucu onun imzasını görməsə belə, mütləq əsərin müəllifini tanıya bilir. Bəzən onu ifrat naturalizmdə, mağiq realizmə meyillilkdə tənqid edirlər. Ancaq bir həqiqət var ki, Pərviz Yəhyalının həcmcə ən kiçik əsərlərində belə böyük məna yükü daşıyan qatlar var, təsvir etdiyi hadisələri də, təbiəti də oxucusunun özünə inikas etdirməyi bacarır. Oxucu mütaliəni unudub, məhz özünü “qəhrəmanın” yerində hiss edə bilir.
Onun “ Bir günlük yuxu” povesti, “ Bir dəstə yarpız” hekayəsi, “ Arzu şərbəti” novellası təbiət və insan bağlılığını, arzuların da təbiət-insan harmoniyasından doğmasını əks etdirən çox böyük ədəbi tapıntılarıdir. Lakoniklik, yığcamlıq və konkretlik Pərviz Yəhyalı nəsrinin əsas məziyyərlərindəndir.
Pedaqoq, publisist, essesist, nasir, tarixçi, etnoqraf və ən başlıcası ləyaqətli insan olan Pərviz Yəhyalı həm də bir sülh carçısıdır. Ədaləti çoxdan itib-batmış dünyada sülh axtarmaq bəlkə də günümüzün reallığında ironik səslənir. Haqqında söhbət açdığımız şəxs özünün dediyi kimi dünya evində sülhü axtarmır, elə bir model, layihə arayır ki, məhz həmin riçaq dünyaya dayanıqlı sülh gətirsin. Yəqin onun ilk gənclik illərindən gözlərinin qarşısında keçən müharibə acıları, xalqımıza qarşı düşmənlərin olmazın haqsızlığını etməsi, ağrılı itkilərimiz, ikiyə bölünməyimiz, hiper güclərin öz maraqlarından doğan susqunluğu vadar etmişdi onu bu axtarışlara.
Pərviz Yəhyalının dünya evi üçün sülh layihəsi Nobel komitəsinin də diqqətini çəkə bilmişdir. Belə ki, Pərviz Yəhyalı 2015-ci ildən bu ilədək üç dəfə rəsmi olaraq Nobel sülh mükafatına namizəd olmuşdur. Hə, bu uğura iddia israrı da əlli milyonluq xalqın sırasından məhz Pərviz Yəhyalıya məxsusdur. Onun namizədliyini irəli sürənlər yəqin bir gün həqiqətən təklif edilən layihəsinin dünya güclərinin ağlına batacağına inanırlar. Silahların əbədi susduğu, məkr və ədalətsizliyin olmayacağı dünyaya.
Düzdür Beynəlxalq Atom Təhlükəsizliyi təşkilatının kollektiv mükafat kolleksiyasında nümayiş etdirilən nobel sülh mükafatı diplomunda Bəxtiyar Siracov, əslən azərbaycanlı Şirin Ebadi bu ödülü alan azərbaycanlılar kimi tarixə düşüblər. İnanırıq ki, Pərviz Yəhyalı nə vaxtsa Səhm və isteqrazlarda yerləşdirilən və gəlirindən hər il müxtəlif qitələrdən olan lauretlara verilən mükafatı Bakıya gətirəcək.
Hələki onunla biz fəxr edirik, ancaq dünyanın bütövlükdə onunla qürur düyacağına əminik.

Müəllif: ADİL MƏMMƏDOV

ADİL MƏMMƏDOVUN YAZILARI


PƏRVİZ YƏHYALININ YAZILARI

Categories: ZAUR USTAC

Zaur Ustac. Dağ. (Sonet çələngi)

No Comments

DAĞ
(Mayor Quliyevin əziz xatirəsinə)
I
Qoqi dağlarının ətəklərində
Bir körpə izi var quzusun gəzir.
Qarın arxasınca zirvəyə doğru,
Göbələk, ya çaşır, ruzisin gəzir…

  • * *
    Amansız müharibə cövlan edirdi,
    Bu körpə dünyaya gələn çağlarda.
    Əllər üzülmüşdü Qoca Tanrıdan,
    Tale yazılırdı “Cici” dağlarda.
  • * *
    Kövrək addımların atdı Küküdə,
    Arzu, istəyinə çatdt Küküdə,
    Ulu Naxçıvanın Şahbuz elində.
  • * *
    Bir qismət loxmanı yedi halaldan,
    Yaradan qorudu hər cür zavaldan,
    Şükür saf qəlbində, təmiz dilində.
  • II
  • Şükür saf qəlbində, təmiz dilində,
  • Çəmənlər, çiçəklər oxşadı ruhun.
  • Böyüdü içində Yurda iftixar,
  • Gəzdi zirvələrdə izini Nuhun.
  • *  *  *
  • Sağında Salvartı, solunda Buzqov,
  • Gəzdi qarış-qarış bütün dağları.
  • Heyranı olmuşdu o Batabatın,
  • Bir başqa aləmdir Şahbuz bağları.
  • *  *  *
  • Təhnəsi, Çay düzü oylağı idi,
  • Cici yurd zirvəsi yaylağı idi,
  • Gördü Biçənəkdə çin-çin biçini.
  • *  *  *
  • Əyriqar, Sisqatar oylağı idi,
  • Dağdağan zirvəsi yaylağı idi,
  • Böyüdü bir barmaq çiynində çini.
  • III
  • Böyüdü bir barmaq çiynində çini,
  • Qoqi qərib idi, Qanlı göl müdhiş.
  • Hərdən yamaclarda fikrə dalirdı,
  • Eynini açmırdı nəysə belə iş…
  • *  *  *
  • Hətta neçə kərə gedib dərinə,
  • Gəlin qayasıyla durdu üz-üzə.
  • Sordu Kolanın incə dərdini,
  • Qoqidən Göyçəylə gəldi göz-gözə.
  • *  *  *
  • Gəzdi qarış-qarış eli, obanı,
  • Əlindən qoymadı yerə yabanı,
  • Heybəsi çiynində, kitab əlində.
  • *  *  *
  • Sevirdi müəllim, sevirdi şagird,
  • Hamının gözündə qəhrəman, igid,
  • Xətiri, hörməti doğma elində.
  • IV
  • Xətiri, hörməti doğma elində,
  • Böyüdü, boy atdı dağlar qoynunda.
  • Gəzdi başdan-başa aranı, dağı,
  • Gördü necə dağlar ağlar qoynunda…
  • *  *  *
  • Yaş üstə yaş gəldi, olmuşdu ərgən,
  • Hər sini bir yeni arzu gətirdi.
  • Başında yüz fikir, özünə inam,
  • Kamala yetişdi, təhsil bitirdi.
  • *  *  *
  • Ağıllı, kamallı, həssas ürəkli,
  • Qəlbində çağlayan min bir diləkli,
  • Bir cavan olmuşdu dağlarda qartək.
  • *  *  *
  • Bəlkə də saf idi min dəfə qardan,
  • Zirehi var idi ismətdən, aradan,
  • Böyüdü həyatda ər oğlu ərtək .
  • V
  • Böyüdü həyatda ər oğlu ərtək,
  • Hələ körpəlikdən sevdi göy üzün.
  • Ay, ulduz olmuşdu daim sirdaşı,
  • Elindən yol aldı qürbətə uzun…
  • *  *  *
  • Bir göz qırpımında ötüşdü zaman,
  • Dönmüşdü Yurduna çiynində ulduz.
  • Gecələr göylərdə görərdi bir vaxt,
  • İndi gecələyir çiynində ulduz…
  • *  *  *
  • Böyüdü günbəgün,  məqam dəyişdi,
  • Çıxdı bərkdən, boşdan yetişdi, bişdi,
  • Bərkidi, yetkinlik sininə doldu.
  • *  *  *
  • Öz doğma Yurdunda yandırdı çıraq,
  • Bütün dost-tanışa çatmışdı soraq,
  • Dostuna, tanışa nümunə oldu.
  • VI
  • Dostuna, tanışa nümunə oldu,
  • İşində böyüdü, olmuşdu ata.
  • Xəyallar çin idi hələlik çin-çin,
  • Kaş bütün cavanlar arzuya çata…
  • *  *  *
  • Yaradan açmışdı bütün yolları,
  • Yurdunun dörd yanı güldü, çiçəkdi.
  • Bütün xəyalları olmuşdu gerçək,
  • Bağında gülləri ləçək-ləçəkdi…
  • *  *  *
  • Hərdən şairliyi gəlirdi qonaq,
  • Mücərrəd sonluqdan verirdi soraq,
  • Duymuşdu taleyi istəyirdi bac.
  • *  *  *
  • Bəzən nağıllar da olurmuş gerçək,
  • Yolumuz hər zaman olmur gül -çicək,
  • Həyat çox qəribə, yollar dolanbac.
  • VII
  • Həyat çox qəribə, yollar dolanbac,
  • Hərləndi, fırlandı döndü lap başa.
  • Yenə qarlı Qoqi, yenə Qanlı göl,
  • Bəxtimiz bizimlə yeriyir qoşa.
  • *  *  *
  • Zaman axdı, axdı duruldu yenə.
  • Arzuya geden yol buruldu yenə.
  • Uşaqlıq içində doğuldu yenə.
  • Ruzisi dağlara qovuldu yenə…
  • *  *  *
  • Fəsillər gözünə çəkmişdi pərdə,
  • Hürr Yurdu yenidən düşmüşdü dərdə,
  • Yollar elə həmin dolanbac yoldu.
  • *  *  *
  • Örkənmi günahkar, yoxsa doğanaq?
  • Yurdun səmasında hava boğanaq,
  • İbrətli hekayə, nümunə boldu.
  • VIII
  • İbrətli hekayə, nümunə boldu,
  • Yenidən dünyaya gəldi elə bil.
  • IX
  • Yenidən dünyaya gəldi elə bil,

  • (Ardı var…)
    22.11.2022.-Bakı.
    Müəllif: Zaur Ustac

www.yazarlar.az

Categories: ZAUR USTAC

Ədəbiyyatımızın baş qəhrəman problemi

No Comments

Təranə Məmməd sirri “Sirr” ilə çözdü

 Salam olsun, çox dəyərli oxucum. Uca Yaradana dünyadakı kəlmələrin sayı qədər şükürlər olsun ki, yenidən sizlərlə görüşmək nəsibimiz oldu.

Öncə onu qeyd etmək istəyirəm ki, bu mənim Təranə Məmməd yaradıcılığına ikinci müraciətimdir. İlk dəfə səhv etmirəmsə 2018-ci ildə Təranə Məmmədin “Tor” kitabı, bu kitabdakı eyni adlı povesti və digər fərqli problemlərdən bəhs edən oxşar motivli hekayələri ilə tanış olduqdan sonra həmin yazını yazmağı özümə borc bilmişdim. Yazıdakı bəzi fikirlərə görə yaxın və uzaq çevələrdən bəlkə də haqlı sayıla biləcək iradlar da almışdım. Bu gün də eyni səbəbdən bu yazını yazmağı özümə borc bildim. Mətləbə keçməzdən əvvəl onu qeyd etmək istəyirəm ki, həm “Tor”u,  həm də “Sirr”i  bir nəfəsə oxumuşam.  Ümumiyyətlə Təranə xanımın qələmindən çıxmış mətnləri həcmindən asılı olmayaraq bir nəfəsə oxumamaq mümkün deyil.

Qəhrəmanımızın konkret mətn nümunəsinə keçməzdən əvvəl söhbətimizin daha anlaşıqlı olması, yəni mənim qeydlərimi əsaslandıracağına  və sizin mətləbə daha yaxın olmanızı təmin edəcəyinə inandığım üçün kiçicik bir ümumi məlumatlandırmaya ehtiyac duydum. 
QISA ARAYIŞ: Təranə Məmməd (Əliyeva Təranə Məmməd qızı) 1 iyun 1956-cı ildə anadan olub. Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsini bitirib. 1981-1990-cı illərdə Azərbaycan Dillər Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən kurslarda və eyni zamanda Bakı Dövlət Universitetində ərəb dilini tədris edib. Bir müddət Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Mətbuatda Dövlət Sirlərini Mühafizə edən Baş İdarədə redaktor işləyib. Sonralar isə Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyində məsul vəzifədə çalışıb. Hal-hazırda ehtiyatda olan Polkovnik-leytenantdır. “Payızda bahar”, “Gözlərdən öpüb ayrılın”, “Etiraf, Priznanie”,  “Tor”  adlı şeir və nəsr kitablarının müəllifidir. Haqqında söhbət açacağımız  “Sirr” kitabı müəllifin oxucuları ilə növbəti  görüşüdür.
Təranə xanımın əsərlərin dili, quruluşu və mövzu aktuallığı, əhəmiyyəti baxımından birinci yazımdakı fikrimdə qalıram. “Həcmindən asılı olmayaraq onun qələmə aldığı mətnlər  olduqca yığcam, sanki, gözəgörünməz bir struktur sxem üzərinə yığılmış ayrı-ayrı, biri digərinə vəhdət üçün mütləq möhtac olan pazl hissəcikləri toplusu kimidir. Qısa və konkretdir.”  Bu baxımdan, “Sirr” romanı  müəllifin digər əsərlərindən elə də fərqlənmir. “Təranə xanım adi görünən bir məişət problemi üzərinə qurulmuş təhkiyəni ani bir xatırlama və ya sualla illər öncə baş vermiş əhəmiyyətli hadisənin üzərinə yönəldib, bu mühüm məsələ barəsində bir-iki cümlə ilə oxucuya elə müfəssəl məlumat yüklü informasıya ötürür ki, bu sadəcə qibtə ediləcək hal, onun illərin gərgin əməyinə söykənən, hər ötən saniyənin olduqca qiymətli olduğu, sözün anında fiksasiya etmək bacarığının mühüm olub, həyati əhəmiyyət kəsb etdiyi fəaliyyətindən, iş təcrübəsindən qaynaqlanır. Uzun illər əmək fəaliyyəti nəticəsində qazandığı sistemlilik, yığcamlılıq, dəqiqlik, bütövlük kimi xarakter xüsusiyyətləri hər sözdən, hər cümlədən, hər bir fikirdən boylanır və görünür.
Yazdıqlarının demək olar ki, hamısı həmən-həmən aktual mövzuları əhatə edir. Söhbətin, hekayətin zaman və məkan olaraq hardan başlayıb, harada bitməsindən, məzmunundan asılı olmayaraq hal-hazırda bir vətəndaş kimi hər birimizi narahat edən, … gənclərin və gənc ailələrin problemləri, ölkəmizdə baş verən dəyişikliklər, fasiləsiz inkişaf, quruculuq işləri və başqa digər mühüm əhəmiyyətli hadisələr onun yazdıqlarının əsasını, canını, ruhunu, şah damarını təşkil edir. 
Elə yuxarıda sadaladıqlarımız keyfiyyətlər Təranə Məmməd yaradıcılığının zənginliyini, rəngarəngliyini, əhəmiyyətini gözlər önünə sərməyə kifayət edir. Ancaq bunlar hələ hamısı deyil… Həcmindən asılı olmayaraq, Təranə xanımın yazdıqları əhatəliliyi baxımından da çox seçilir. Hər bir bədii səhnənin təsviri, obrazın canlandırılması zamanı xüsusi bir musiqi duyumu, rəssam peşəkarlığı sezilir onun yaratdıqlarında…  …Təranə xanımın yaratdığı obrazların prototipləri Şəhidlər Xiyabanında uyuyan şəhidlərimizdən tutmuş, hal-hazırda bizimlə birlikdə gündəlik yaşam mücadiləsi verən müxtəlif zümrələrə aid uşaqlar, yeniyetmələr, gənclər, yaşlılar, xəyalları yarım qalmış övladlar, dünyaları yıxılmış valideynlər, tələbələr, fəhlələr, iş adamları, qazilərimiz, torpaq-yurd həsrəti ilə yaşayan qaçqın-köçkünlərimiz kimi müasirlərimizdir. 
“Yazarlar və yazılar” məqaləsindəki yazarların bütün dövrlərdə aktual olan iki sevimli mövzusu var, – “müharibə və məhəbbət” fikrinə qayıdaraq qeyd etmək istəyirəm ki, Təranə Məmməd bu iki mövzunu çox ustalıqla birləşdirib, söz israfçılığına yol vermədən hər güllənin həyati əhəmiyyət kəsb etdiyi xüsusi əməliyyatda olan kəşfiyyatçı əsgər dəqiqliyi ilə bütün məsələlərin öhdəsindən böyük məharətlə gələrək, misilsiz, xüsusi ilə gələcək nəsillər üçün, eyni zamanda müasirlərimiz olub, ancaq dünyadan xəbərsiz yaşayanlar üçün gözəl nümunələr yaradır. Bizə qalan onları əldə edib oxumaqdır.” (Z.U)

Fikrimizi konkret olaraq “Sirr”in üzərində cəmləməyə çalışaq. Bu məsələdə aşağıdakı iki suala aydınlıq gətirmək bizə kömək olacaq: 1) “Sirr”in sirri nədədir?  2) Bu yazının müəllifi –bəndəniz- Zaur Ustacın iddia etdiyi çözülmüş “sirr” nədən ibarətdir?
“Sirr”in sirri nədədir? 

Düzü, tam səmimi olaraq etiraf etmək istəyirəm ki, kitabla tanış olduğum ilk andaca  yığcamlığı məni qne etsə də adının “Sirr” olması fikirlərimi dolaşdırmışdı. Hətta onu qeyd edim ki, əgər  Təranə xanımın yaradıcılığına bələd olmasaydım, adına görə belə gözəl və vacib bir kitabı hələ oxumamış da ola bilərdim. “Sirr” adı ani olaraq xəyallarımı  eyni adlı digər əcnəbi müəllif tərəfindən qələmə alınmış motivasiya kitabının yanına aparmış, anındaca Təranə Məmmədin belə bir ucuz reklama ehtiyacı olmadığını düşünərək, ön sözə vaxt itirmədən bir başa Elçinin qardaşı Elvinin əsgərliyə getdiyi yerdən oxumağa başladım. Ayna və onun anası İradə xanımla tanış olan kimi romanı başdan başlamağa məcbur oldum və bir nəfəsə başladığım yerə qədər oxuyub, oradan davam edəsi oldum. Demək olar ki, bir gün, gün yarıma başqa heç bir işlə məşğul olmadan təbii ehtiyaclar gərəyi qısa fasilələr verməklə kitabı oxuyub bitirdim. Bir xeyli müddətdən sonra kitabı ikinci dəfə qeydlər edə-edə oxudum. Kitab birinci yığcamlıq baxımından müasir oxucunun tələblərini ödəyir. Məncə bundan yığcam yazmaq mümkün deyildi. Çünki, diqqətli oxucu  özü də romanın sonunda müəllifin daha çox qısaltmalara getdiyinin şahidi olacaq. Qalan bütün məsələr barədə yuxarıda Təranə xanımın ümumi yaradıcılığına xas olan dilin sadəliyi, izahların konkretliyi, yığcamlıq, əhatəlilik hamısı “Sirr”ə də aiddir. Ənənəvi  müharibə və məhəbbət  mövzusunun iç-içə yürüdüyü əsərdə digər bizi əhatə edən bütün məişət  problemləri gözümüzün önündə canlanır, həmən-həmən real həyatda rastlaşdığımız problemlərin çoxunu romanın qəhrəmanları ilə birgə yaşayırıq. Müəllif çox böyük ustalıqla bir problemi yaradır, inkişaf etdirib açır və gözlənilmədən yeni bir problemin içərisində gizlədərək hadisləri  ilk cümlələrdən sonda Rəna xanımın  “Karvansaray”dakı Elçinlə görüşdə işlətdiyi: – “Ayna sağdır, Elçin.” – xitabına
qədər öləziməyə, oxucunun diqqətinin dağılmasına imkan vermir. Məncə “Sirr”in siri məhz elə bu amildədir.

“Sirr”in çözdüyü “sirr”  nədən ibarətdir? 

Məncə yazarlar, tənqidçilər, müxtəlif mövzulu bədii əsərləri səhnələşdirən mütəxəssislər, sənətşünaslar, ədəbiyyatsevərlər  və diqqətli tamaşaçılar mənim bu fikrimlə razılaşarlar ki, müəyyən məqamlarda müxtəlif müəlliflərin olduqca fərqli variantlarda qələmə almış olduğu “Yusif və Züleyxa” istisna olmaqla “Leyli və Məcnun”dan üzü bəri  “Rəşid bəy və Səadət  xanım”, “Əli və Nino” və digər saysız-hesabsız klassik və müasir bədii yaradıcılıq nümunələri ədəbiyyatımızda əsərin baş qəhrəmanı (qəhrəmanları) problemini həll edə bilməmişdir. Bəlkə də bu problemin öz həllini tapmaması müxtəlif janr və cərəyanların ortaya çıxmasına səbəbiyyət vermişdir. Məsələn uğurlu finalı həll etmək mümkün olmadıqda “faciə”, hadisələrin bitmədiyi göz qabağanda ola-ola gediləsi düzgün yolu tapa bilmədikdə isə  “post-insan” kimi absurd variantlar ərsəyə gəlmişdir və kimin necə qəbul etməyindən asılı olmayaraq bu reallıqlar mövcuddur. Təranə Məmməd məncə özü də bilmədən (çünki bu barədə ondan şəxsən soruşduqda belə bir iddiasının olmadığını söyləmişdir) yaxud da bilərəkdən, düşünülmüş şəkildə hadisələri müxtəlif kombinasiyalarla inkişaf etdirərək uzun və keşməkeşli yollardan keçirərək əsərin baş qəhrəmanlarını xoşbəxt sonluğa gətirib çıxardır. Bu uğurlu final elə böyük ustalıqla öz həllini tapıb ki, məsələ sadəcə xoşbəxt sonluqla bitmir, o sonsuzluğa doğru yol alır. Sanki, qəhrəmanlar ölməzlik qazanırlar. Həyat sonsuza qədər davam edəcək. Bütün problemlər həll olunub. Sevgi qalib gəlib. Amansız müharibə və münaqişələr usta bir siyasətlə tarix səhnəsindən silinib.

Təranə xanım bu əsəri yazanda qarşısına hansı məqsədi qoyubsa, ən doğrusunu özü bilir. Ancaq mən böyük əminliklə onu deyə bilərəm ki, “Sirr”in var olması artıq bir çox sirləri yox etdi.  “Sirr” diqqətli qələm adamları üçün  yeni üfiqlər, oxucular üçün isə maraqlı sevgi dastanıdır. Təranə xanım hər iki vəzifənin öhdəsindən layiqincə gələ bilmişdir.  O, öz yaradıcılığı barədə sualları cavablandıranda nə qədər təvəzökar  omasından asılı olmayaraq, ortada olan real vəziyyət, ədəbiyyat hadisəsi və həqiqi nümunələr var. Bu münasibətlə onu təbrik edir yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzu edirik. Xeyirli-uğurlu olsun, Təranə xanım. Yolunuz açıq olsun…
Sona qədər həmsöhbət olduğunuz üçün təşəkkürümü bildirir, Uca Yaradandan hamınıza uzun ömür, cansağlığı, ailə səadəti arzu edirəm. Yeni-yeni görüşlərədək. Var olasız. Uğurlarınız bol olsun.

10.11.2022. Bakı.

Müəllif: Zaur USTAC,

“Yazarlar” jurnalının baş redaktoru,

şair-publisist.

Categories: ZAUR USTAC

Zaur Ustac. Sübh çağı

No Comments

SÜBH ÇAĞI
Pozur addım səsləri,
Gecənin kor sükutun.
Uzaqdan yeyin-yeyin
Yeyir ürəyin qutun…

  • * *
    Qəfil başlayır quşlar,
    Necə gəlirsə buyruq.
    Sanki komanda verir,
    Gözəgörünməz çubuq…
  • * *
    Bürüyür bircə anda,
    Hər yanı sübh nəğməsi…
    İfa edir təbiət,
    Əsər Tanrı bəstəsi…
  • * *
    Getdikcə addım səsi
    Eşidilir yaxından.
    Gecə qaranlığında,
    Ötüb keçir yanımdan…
  • * *
    Tələsik addımlarda,
    Təlaşlı qəlbin səsi…
    Elə tələsir, sanki,
    (Ta dünyanın sonudur,)
    Tükənəcək nəfəsi…
  • * *
    Uzaqda dan sökülür,
    Gecənin rəngi qaçır…
    Yaxında purç tumurcuq,
    Qətran ətrini sacır…
  • * *
    Addımlar uzaqlaşır,
    Səngiyir sübh nəğməsi…
    “Allahu Əkbər”- deyə,
    Ucalır azan səsi…
  • * *
    Aydın olur səbəbi,
    O təlaşlı yerişin…
    Avazıyır qaranlıq,
    Anlamı var gərdişin…
  • * *
    “La ilahə illəllah”,
    Yenə də çökür sükut…
    Əllər açılır göyə,
    Möminlər tutur qunut…
  • * *
    Gecənin bağrın yarıb,
    Gündüz sıyrılır qından…
    Kimisi tövbə edir,
    Neçəsi çıxır dondan…
  • * *
    Həmin şəxs yenə keçir,
    Qayıdanbaş yanımdan.
    İndi özü görünür,
    Səs çıxmır addımından…
    17.11.2022. (07:01) Bakı.
    © Zaur Ustac

Categories: ZAUR USTAC

Zaur Ustac – Qatıq şeiri

No Comments

QATIQ
Qatıq deyib, fors eləmə qardaşım,
Bir çox evdə süfrələrin padşahı.
Baxırsan ki, bığlarınıda “bığ yağı”,
Fors eləyir, cibində yox bir şahı.

  • * *
    Qatıq deyib, fors eləmə qardaşım,
    Bir çox evdə onun adı yavanlıq.
    Baxırsan ki, düz əməlli adamdır,
    Yazıq olub, evin yıxıb cavanlıq.
  • * *
    Qatıq deyib, fors eləmə qardaşım,
    Bir çox evdə kiçik dünya ibrəti.
    Nehrə onu elə qəşəng çalxayır,
    Söz artıqdı, tutan tutdu söhbəti…
  • * *
    Qatıq deyib, fors eləmə qardaşım,
    Ustac görüb tuluq-tuluq turş qatıq,
    İndi “yağ”dır vitrinləri bəzəyir.
    Ya “şor” olub, ya “turş ayran”, ya “atıq”…
    12.11.2022. (10:00) Bakı.
    © Zaur Ustac

zaurustac #anadilim #söz #qatıq #ayran #şor #yağ #yavanlıq #nehrə #tuluq #anlam #məcaz

Categories: ZAUR USTAC

Zaur Ustac “Seçilmiş əsərləri” çox cildlik kitabın ilk üç cildini geniş oxucu kütləsinə təqdim edib.

No Comments
Zaur Ustac “Seçilmiş əsərləri” çox cildlik kitabın ilk üç cildini geniş oxucu kütləsinə təqdim edib. Rəssam Natiq Nəcəfzadə və layihə rəhbəri Nəzakət Əhmədova -Kərimova “Ziyadar” mükafatına layiq görülüblər. Tədbirdən fotolar:

Məlumatı hazırladı: Tuncay ŞƏHRİLİ – Mustafayev .


YAZARLAR.AZ

===============================================

<<<<<<WWW.YAZARLAR.AZ və WWW.USTAC.AZ>>>>>>

Əlaqə:  Tel: (+994) 70-390-39-93     E-mail: zauryazar@mail.ru

Categories: ZAUR USTAC